Ρώσοι, πυρηνικά και σκοτεινές σήραγγες του μετρό. Τι άλλο να ζητήσει κανείς;
To Metro 2033 (ακολούθησαν 2034 & 2035) είναι ένα μετα-αποκαλυπτικό μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας από τον Ρώσο συγγραφέα Dmitry Glukhovsky. Τοποθετείται στο μετρό της Μόσχας, όπου οι τελευταίοι επιζώντες κρύβονται μετά από ένα παγκόσμιο πυρηνικό ολοκαύτωμα.
(Η περιγραφή στην Βικιπαίδεια ήταν τόσο καλή που δεν θα μπορούσα να μην την χρησιμοποιήσω. )
Ο συγγραφέας έχει τοποθετήσει την ιστορία στους πραγματικούς σταθμούς του μετρό της Μόσχας με την λογική ότι το μετρό της μόσχας έχει λειτουργήσει ως ένα πυρηνικό καταφύγιο για όσους ανθρώπους την στιγμή μιας πυρηνικής επίθεσης το 2013 βρισκόντουσαν μέσα σε αυτό ή κοντά. Το ενδιαφέρον είναι ότι ο Glukhovsky πριν εκδόσει το βιβλίο ανέβαζε κομμάτια του στο internet και πήρε βοήθεια στην συγγραφή του από αναγνώστες – αρχικά το πρώτο σενάριο είχε απορριφθεί από 10 εκδοτικούς οίκους.
Πολλές λεπτομέρειες που αφορούν τους σταθμούς και το μετρό της Μόσχας τις πήρε από αναγνώστες του, από στρατιωτικούς μέχρι μηχανικούς του Μετρό της Μόσχας. Η όλη φιλοσοφία του “γιατί επιζήσαν στο μετρό της Μόσχας” πατάει πάνω στο γεγονός(;) ότι οι Σοβιετικοί μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου κατασκεύασαν το Μετρό στα πρότυπα πυρηνικού καταφύγιου υπό τον φόβο ενός πυρηνικού βομβαρδισμού, και μάλιστα το εμπλούτισαν με επιπλέον κρυφά καταφύγια – το λεγόμενο Μετρό-2- για αξιωματούχους κτλ.
Ο συγγραφέας είχε πει
“Αυτό είναι το μεγαλύτερο πυρηνικό καταφύγιο στον πλανήτη. Οι περισσότεροι Μοσχοβίτες δεν υποψιάζονται καν ότι οι σταθμοί και τα βαγόνια που επισκέπτονται καθημερινά είναι απλώς η κορυφή ενός υπόγειου κόσμου. Γύρω από τους σταθμούς υπάρχουν μυστικές στοές, κυβερνητικά και στρατιωτικά μπούνκερ, αρτεσιανά πηγάδια, αποθήκες για τρόφιμα και φάρμακα, εκατοντάδες χιλιόμετρα ράγες, εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα θαλάμων. Το μετρό της Μόσχας είναι μια μεταμοντέρνα κιβωτός του Νώε. Το τελευταίο καταφύγιο του ανθρώπινου είδους και το τέλειο σκηνικό για ένα μυθιστόρημα”
Έτσι η ιστορία μας ξεκινάει επίτηδες το 2033, με ήρωα έναν 20χρονο (Αρτιόμ) οποίο πρακτικά έχει γενηθεί μέσα στο Μετρό της Μόσχας. Ο συγγραφέας μέσα στους σταθμούς του μετρό μας δείχνει ότι μετά από χρόνια έχουν δημιουργηθεί κοινωνίες με την ίδια λογική που θα μπορούσε να συμβεί και έξω από το Μετρό. Οι σταθμοί με τα χρόνια δεν διαφέρουν από τις χώρες. Αποκτούν διαφορετικές συνήθειες, πολιτική ή και θρησκεία. Ο Glukhovsky επί της ουσίας δημιουργεί μια μικρογραφία της κοινωνίας που ξέρουμε με τα καλά και τα κακά μέσα στους σταθμούς. Σίγουρα τα κακά είναι περισσότερα αλλά τέλος πάντων.
Το background του βιβλίου:
Το 2013, ένας πυρηνικός πόλεμος συνέβη, αναγκάζοντας ένα μεγάλο ποσό του πληθυσμού της Μόσχας που επιβίωσε να μετεγκατασταθούν σε υπόγειους σταθμούς του μετρό σε αναζήτηση καταφυγίου από τον έξω κόσμο. Τελικά, όσοι εγκαταστάθηκαν στην υπόγειους σταθμούς του τρένου εξέλιξαν τα σπίτια τους σε ανεξάρτητους σταθμούς-χώρες. Σύντομα, νέες φατρίες μεγάλωσαν, που κυμαίνονται από τους ανεξάρτητους στην κομμουνιστική “κόκκινη γραμμή” , στο «Τέταρτο Ράιχ» το οποίο δραστηριοποιείται συνεχώς σε αψιμαχίες με την πρώτη ομάδα. Καθώς αυτά τα μικρά κράτη άρχισαν να δημιουργούνται, η κόκκινη γραμμή και το Τέταρτο Ράιχ εισήλθαν σε μια μόνιμη κατάσταση πολέμου, καθώς και οι δύο προσπάθησαν να ελέγξουν το μετρό και τους πόρους της.
Καθώς ο πόλεμος μαινόταν, οι σταθμοί που αρνήθηκαν να συμμετάσχουν σε κάθε πλευρά σφαγιάστηκαν από τους μαχητές, με επιδρομές από ληστές, ή ολοκληρωτικές καταστροφές από τους Μαύρους – παραφυσικούς, απόκοσμους, μεταλλαγμένους ανθρώπους που ζουν στην ρημαγμένη επιφάνεια. Ενώ οι περισσότεροι από τους σταθμούς που ελέγχονται από τις τρεις παρατάξεις έχουν εγκαταλειφθεί, ορισμένοι είναι ανεξάρτητα κράτη, ενώ ορισμένοι καταλαμβάνονται από τους Μαύρους. Μέσα σε έναν από αυτούς τους σταθμούς ξεδιπλώνονται τα γεγονότα του Metro 2033. (από Wiki)
Η ιστορία του «Metro 2033» είναι αυτή ενός από τα πρώτα διαδραστικά μυθιστορήματα και με κάποιο τρόπο δείχνει προς το μέλλον της μυθιστοριογραφίας μέσα από το Διαδίκτυο. Το 2002, όταν το πρώτο χειρόγραφο ήταν έτοιμο, ο συγγραφέας το έστειλε σε δέκα διαφορετικούς εκδότες. «Το απέρριψαν όλοι. Επειτα αποφάσισα να το ανεβάσω μόνος μου στο Διαδίκτυο».
Το 2002 επρόκειτο για μια εξωτική ιδέα, δεν υπήρχαν Facebook ή blogs και ο Γκλούκχοφσκι ανέβασε το κείμενο σε ένα homepage που έτρεχε με Flash και HTML, μια πρωτόγονη πλατφόρμα για τα σημερινά δεδομένα. Ηταν δωρεάν και προσβάσιμο από κάθε ενδιαφερόμενο. «Δέκα άνθρωποι την ημέρα, μετά εκατοντάδες, ο κόσμος άρχισε να το προσέχει.
Αρκετοί αναγνώστες ζήτησαν να αλλάξω την ιστορία του Αρτιόμ, που πέθαινε στη μέση του βιβλίου από ένα βίαιο και τυχαίο θάνατο και να τον αφήσω να συνεχίσει το ταξίδι του μέχρι το τέλος του βιβλίου». Ετσι ο ήρωας Αρτιόμ, έχοντας πεθάνει στα χέρια των εκδοτών, κερδίζει μια δεύτερη ζωή στα χέρια των αναγνωστών του. «Μπήκα στον πειρασμό και ξανάγραψα την ιστορία. Σήκωνα τα καινούργια κεφάλαια στην ιστοσελίδα, όπου ο κόσμος τα σχολίαζε και ακούγοντας την κριτική, ιδιαίτερα σε τεχνικά θέματα, διόρθωνα και βελτίωνα το κείμενο».
Η κοινότητα που συνόδεψε τον Γκλούκχοφσκι και τον Αρτιόμ στο ξαναγράψιμο της ιστορίας είχε πολλά να προσφέρει. «Ανάμεσα στους αναγνώστες μου υπήρχαν αξιωματικοί του στρατού, βιολόγοι, μηχανικοί του μετρό της Μόσχας. Ολοι τους είχαν κάτι σημαντικό να πουν. Ωστόσο η πιο σημαντική ένδειξη της διάδρασης ήταν ότι ο ήρωάς μου κέρδισε μια δεύτερη ευκαιρία χάρις στους αναγνώστες»
(από Καθημερινή)
Όσον αφορά την πλοκή και το story δεν θα επιδιώξω να σας πω τίποτα, αν θέλετε λίγο spoiler διαβάστε στο link της Wikipedia παραπάνω.
Η δημοσίευση έγινε το 2005 στη Ρωσία και το 2010 στις Η.Π.Α. Το 2007 ο Glukhovsky βραβεύτηκε από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Επιστημονικής Φαντασίας για το «Μετρό 2033». Έπειτα ακολουθούν 2 videogame. Το 2010 ξεκίνησε το πρόγραμμα «The Universe of Metro 2033» όπου συγγραφείς από διαφορετικές πόλεις και χώρες, σε διαφορετικές γλώσσες, δημιουργούν τη δική τους πλοκή και ιστορίες μέσα στον κόσμο του Metro 2033. Ακολούθησε το Metro 2034 και το τελευταίο βιβλίο της τριλογίας Metro 2035 που κυκλοφόρησε το 2016 στην Αγγλική γλώσσα. Το αντίστοιχο videogame θα σκάσει μάλλον το 2017.
Παίζει και ταινία;
Το ότι το Metro θα γίνει ταινία το διαβάζω από την πρώτη έκδοση του Metro 2033. Στην Wikipedia διαβάζω για ταινία από την MGM Studios (αυτή με το λιοντάρι), στο IMDB το Metro 2033 είναι in development. ΑΛΛΑ ανακάλυψα ότι το 2013 είχε υπάρξει μια ρώσικη κινηματογραφική απόπειρα με τίτλο Metro , η οποία δεν φαίνεται να έχει και τόσο σχέση με το βιβλίο αν και χρησιμοποίησε το γεγονός ότι προβλήθηκε το 2013 για την όλη φάση.
Πότε θα βγει το τελευταίο βιβλίο Metro 2035;
Το δύο πρώτα βιβλία της σειράς κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Καστανιώτη. Για το Metro 2035 δεν έχει υπάρξει μέχρι στιγμή ανακοίνωση για πότε θα κυκλοφορήσει στην ελληνική γλώσσα. (το πρώτο κεφάλαιο είναι διαθέσιμο για ανάγνωση δωρεάν εδώ). Στην αγγλική γλώσσα φυσικά είναι διαθέσιμο στα περισσότερα βιβλιοπωλεία & on-line.