Η μέρα που μπεις σε αυτοκίνητο που θα καλέσεις από το Uber* θα είναι μια περίεργη μέρα.
Το Uber -προφέρεται ούμπερ και στα γερμανικά σημαίνει κάτι μεταξύ του “τέλος” και του “ως εδώ”- γεννήθηκε στο San Francisco το 2007. Σκοπός του να αλλάξει τις μετακινήσεις στην πόλη και να δημιουργήσει ένα νέο μέσο μεταφοράς κύριο αντίπαλο του Ταξί. Με το Uber έχουμε ανθρώπους που έχουν ένα δικό τους όχημα και θέλουν να βγάλουν χρήματα, και ανθρώπους που θέλουν να μετακινηθούν φθηνότερα από το ταξί. Tο Uber ως APP αναλαμβάνει να παίξει τον διαμεσολαβητή σε αυτό το παιχνίδι, αναλαμβάνει την επικοινωνία, την πληρωμή (ταξίμετρο) και γενικά τους κανόνες, για να αυξήσει την αίσθηση ασφάλειας και για τους δύο.
Στο εξωτερικό το Uber αντιμετώπισε όχι μία φορά αλλά πολλές, καταγγελίες από σωματεία ιδιοκτητών ταξί και λοιπούς επαγγελματίες του χώρου, όχι τυχαία καθώς μπήκε στα λημέρια τους και μάλιστα (λογικό βέβαια) με χαμηλότερο και ανταγωνιστικότερο τιμολόγιο. Κύριο πρόβλημα βέβαια για τους επαγγελματίες δεν είναι το χαμηλό τιμολόγιο και το πόσο ανταγωνιστικό για τους ίδιους έγινε το Uber. Το πρόβλημα είναι ότι οι οδηγοί του δεν είναι επαγγελματίες, είναι καθημερινοί άνθρωποι και τα αυτοκίνητα είναι φυσιολογικά ΙΧ.
Στη πράξη το concept του Uber θυμίζει λίγο το AirBnb όπου αντίστοιχα ΑΠΛΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ενοικιάζουν το δεύτερο υπνοδωμάτιο του σπιτιού τους. Κάτι κοινό που έχουν και τα δύο επίσης είναι ότι μπορείς να δουλέψεις/ενοικιάσεις χωρίς χαρτούρα και όσο μπορώ να ξέρω χωρίς ΦΠΑ (;).
Βέβαια μέσα στο ψάξιμο ανακάλυψα ότι αρχικώς τουλάχιστον, οι οδηγοί των UberΧ στην Αθήνα ήταν υπάλληλοι αδειοδοτημένων τουριστικών γραφείων και εταιρειών rent-a-car. Μεταξύ άλλων η ανακοίνωση της Uber Team τον Σεπτέμβριο του ’15 γράφει:
Οι οδηγοί είναι υπάλληλοι αδειοδοτημένων τουριστικών γραφείων καθώς και εταιρειών ενοικίασης αυτοκινήτων. Προκειμένου να γίνουν οδηγοί έχουμε επιβεβαιώσει πως πληρούν όλα τα κριτήρια: Άδεια οδήγησης τουλάχιστον 2 ετών, λευκό ποινικό μητρώο, γνώση ξένης γλώσσας σε επίπεδο Β2 και έχουν περάσει τις απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις. Τα ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα που χρησιμοποιούν είναι φιλικά προς το περιβάλλον (EURO 5) και έχουν ειδική άδεια για ενοικίαση με οδηγό, όπως προβλέπεται από το νόμο.
Όταν προ ημερών δοκίμασα το Uber για πρώτη φορά στην Αθήνα, η παρουσία του στην πρωτεύουσα είχει κλείσει κάτι περισσότερο από 6 μήνες. Το μόνο σίγουρο είναι ότι τα αυτοκίνητα δεν ήταν πολλά ακόμα, στις περισσότερες περιοχές της Αθήνας είναι και λίγο σπάνιο να βρεις, αυτός είναι και ο λόγος που άργησα να το δοκιμάσω – παρότι η δοκιμή ήταν και δωρεάν. Το πρώτο ενδιαφέρον λοιπόν με το Uber είναι ότι μπορείς να ψάξεις UberX αλλά και Ταξί. Αυτό μοιάζει γενικά σαν χάρη για τους ταξιτζήδες από το Uber, αλλά δεν είναι μόνο αυτό, καθώς το Uber στην Ελλάδα ήρθε αρχικά μόνο για ταξί, γεγονός που είχε προκαλέσει μια σύγχυση στο κλάδο. Είναι ήταν σχεδόν φανερό πως το Uber ήθελε με την έλευση των UberX στην Αθήνα να μη γίνει ότι έγινε σε άλλες Ευρωπαϊκές (και όχι μόνο) πόλεις.
Ενδεικτικά διαβάζω στο in.gr 19/12/2014:
Είναι ήδη φανερό πως η έλευση της Uber στην Αθήνα, έχει ήδη υποστεί πλήγμα καθώς, πολλοί είναι εκείνοι που θεωρούν πως πρόκειται για το UberX, την υπηρεσία που επιτρέπει σε όλους τους οδηγούς να παίρνουν κούρσες μέσω της πλατφόρμας της. Στα social media, πολλοί τής έχουν επιτεθεί παραθέτοντας τους κανονισμούς που ισχύουν στην Αθήνα σχετικά. Εντούτοις, η εταιρεία πασχίζει να βεβαιώσει πως στο UberTaxi εγγράφονται μόνο επαγγελματίες, αδειοδοτημένοι οδηγοί.
Ενδεικτικό επίσης του “πλήγματος” ότι τον Ιανουάριο του 2015 η ΣΑΤΑ (το συνδικάτο των ταξιτζήδων Αττικής) βγάζει μια τρελή ανακοίνωση με τον ιδιαίτερα λογοτεχνικό τίτλο “Το φάντασμα της Uber δεν στεριώνει στην Αθήνα” και ακόμα καλύτερα – ή καλύτερα επικότερα- αποσπάσματα όπως:
Το φάντασμα της Uber έκανε την εμφάνισή του και στη Αθήνα. Μια εταιρία με έδρα το Σαν Φραντσίσκο της Αμερικής, χωρίς νόμιμη εκπροσώπηση στην Ελλάδα, αναζητά οδηγούς ταξί για να τους πάρει κομμάτι της δουλειάς τους με αντάλλαγμα μια εφαρμογή, ένα κινητό ή κάποιο άλλο δώρο. Είναι απίστευτο … πως έστω και 10 ταξιτζήδες έπεσαν σ’ αυτή την παγίδα. Το ΣΑΤΑ έχει κάνει όλες τις απαραίτητες ενέργειες, ενημέρωσε όλες τις αρμόδιες αρχές, αλλά και τους συναδέλφους για τα σχέδια της Uber.
Για να μην αναλωθώ σε αυτό, θα σας πω μόνο ότι στο site της Uber, αν πας να δεις για ταξί σε παραπέμπει στο τιμοκατάλογο της ΣΑΤΑ με link.
Άλλωστε ο μόνος τρόπος να αντιμετωπίσεις ένα “φάντασμα” είναι να το κοιτάξεις.
Στο θέμα μας τώρα πάλι: στάθηκα στο δρόμο και άνοιξα το Uber. Βρήκα όχημα UberX σε απόσταση 8 λεπτών μακριά μου, έκανα αίτημα, ο οδηγός το δέχτηκε και εμφανίστηκε στην οθόνη όνομα οδηγού, φωτογραφία και τι αυτοκίνητο χρησιμοποιεί. Σε γενικές γραμμές όχι κάτι διαφορετικό από το TaxiBeat ή οποιοδήποτε App για ταξί. Το UberX έφτασε, μπήκα μέσα, ο οδηγός πάτησε έναρξη στο δικό του App και αντίστοιχα όταν φτάσαμε πάτησε τερματισμό. Απλά, χωρίς καμιά διαδικασία άλλη από μέρους μου, στο δικό μου App εμφανίστηκε άμεσα η φόρμα αξιολόγησης του οδηγού και στο email μου έφτασε η απόδειξη της διαδρομης με τα χιλιόμετρα και το κόστος το οποίο θα χρεωνόταν στην κάρτα μου ΑΝ δεν είχα τον κωδικό προσφοράς του πρωτάρη.
Στη μικρή συζήτηση που είχα με τον οδηγό τον ρώτησα πόσα αυτοκίνητα UberX υπάρχουν στην Αθήνα αλλά και ίδιος μου είπε ότι δεν είναι σε θέση να γνωρίζει αλλά είναι σίγουρα λίγα καθώς η ζήτηση είναι μεγάλη και δεν καλύπτεται τις περισσότερες φορές. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν μπορεί να αναπτυχθεί και ταχύτατα η εφαρμογή γιατί άπαξ και δεν βρεις 1-2 φορές που θα το χρειαστείς θα πεις ” αϊ στα διάλα με το ούμπερ σας” και θα καλέσεις ταξί.
Το Uber χτίζει ένα νέο επιβατικό κοινό με τα UberX
Κατά την γνώμη μου λοιπόν το Uber χτίζει ένα νέο επιβατικό κοινό. Με τα UberX, δημιουργεί μια νέα μέση λύση ανάμεσα στην Αστική Συγκοινωνία και στο Ταξί. Οι ταξιτζήδες έχουν ένα δίκιο που λένε ότι δεν πρέπει να θεωρείτε ταξί. Είναι απλά ένα νέο μέσο μεταφοράς. Αν το συγχέουμε με το ταξί, αυτό συμβαίνει επειδή είμαστε ακόμα σε πρώιμο στάδιο. Η διαφορά θα φανεί στο μέλλον, όταν το Uber θα αποκτήσει το δικό του κομμάτι από το επιβατικό κοινό.
Έχω σίγουρα μεγάλες απορίες για το φορολογικό κομμάτι της Uber, σε φάση “ρε παιδιά, δεν πληρώνω φόρο εγώ, δεν πληρώνει ο οδηγός, εσείς πληρώνετε; ποιος πληρώνει; και πού;”. Από την άλλη μεριά, αν κρίνουμε το Uber ως ένα App το ερώτημα των φόρων είναι το ίδιο, για παράδειγμα, με τo Play Store / Apple Store, και αν η Google/Apple φορολογείται κάθε φορά που αγοράζεις ένα App με το κινητο σου στην Ελλάδα. Αν το κρίνεις λοιπόν ως ένα application ταξίμετρου τα πράγματα είναι διαφορετικά. Και δεν λέω ότι δεν πρέπει να φορολογείται. Η “κρατική μηχανή” -εδώ γελάμε- μπορεί να φτιάξει την κατάσταση ώστε να υπάρχει μια φορολόγηση στον διαμεσολαβητή, δηλαδή το Uber, χωρίς βέβαια να πέσει θύμα τον Συνδικαλιστικών ουρλιαχτών και να μην φτάσει σε σημείο το Uber να κοστίζει ίδιο με τα ταξί, γιατί τα ταξί είναι επαγγελματίες οδηγοί και όπως είπαμε και παραπάνω ΔΕΝ πρέπει να κάνουμε αυτή την σύγκριση.
Μπορούμε να σκεφτόμαστε όμως και πιο αισιόδοξα. Όπως υπάρχουν 29.807 άνθρωποι που νοικιάζουν το δωμάτιο/σπίτι τους με το airbnb στην Ελλάδα, για να πληρώνουν τα κοινόχρηστα, έτσι μπορούν να υπάρχουν και οι άλλοι που γίνονται οδηγοί για 2-3 διαδρομές και βγάζουν λίγα λεφτά για την βενζίνη του αυτοκινήτου τους.
Επίσης ένα τελευταίο ερώτημα είναι γιατί μόνο η Uber; Γιατί ενώ βλέπανε 3 χρόνια τώρα το φάντασμα να έρχεται κανείς δεν σκέφτηκε να το προλάβει; Όχι ότι τώρα είναι αργά πάντως. Το φάντασμα πάντως ήρθε για να μείνει.
